Ischemie
“Ischemie van top tot teen” was het thema van het symposium dat de Werkgroep Educatieve Symposia (WES) uit Rotterdam vorige maand organiseerde. Dit was hun 27e symposium voor IC- en SEH medewerkers.
Het onderwerp is tot stand gekomen vanuit de evaluatieformulieren van vorige symposia, welke als interessegebied werd aangegeven. Een groep vrijwilligers organiseert dit jaarlijks. Deze werkgroep is ontstaan vanuit een aantal enthousiaste verpleegkundigen die aan kennisoverdracht in de breedste zin van het woord willen doen, aldus hun website.
Opvallend is de prijs- kwaliteitsverhouding. Overige symposia kosten al snel een paar honderd euro voor een hele dag. Deze koste niet meer dan zeven tientjes, inclusief een goed verzorgde lunch.
Het onderwerp trok een volle zaal. Er werden stoelen bijgezet ook al was er nee verkocht. Aan de ene kant mooi dat er veel belangstelling voor is en aan de andere kant jammer dat mensen teleurgesteld moesten worden.
Ischemie is eenvoudig gezegd “onvoldoende bloeding”. Bekend is dat organen en weefsels die geen goede doorbloeding hebben, minder functioneren, of zelfs stoppen met functioneren. Ischemie heeft als gevolg veel mortaliteit en morbiditeit. Diverse oorzaken kunnen ischemie veroorzaken. De belangrijkste en de bekendste ziektebeelden die met ischemie gepresenteerd worden op de SEH’s zijn -naast het trombosebeen- de problemen van hersenen en hart.
Het bloedingsprobleem wordt vaak veroorzaakt door een trombus. In de volksmond wordt een trombus een “bloedprop” genoemd. Deze bloedprop ontstaat doordat er bloed gaat stollen in de vaten. De bloedstolling is een zeer complex mechanisme. Het wordt beïnvloed door veel factoren. Immobiliteit is een voorbeeld van een externe factor. Misschien ken je het fenomeen trombosebeen, ten gevolge van lang zitten tijdens een vliegreis? In de literatuur wordt het ook; “Economy Class Syndrome” genoemd. De term E-trombose wordt tegenwoordig ook al genoemd. Er wordt een relatie gelegd met lang achter de computer zitten en het ontstaan van een trombose been.
Een klein propje kan vervelende gevolgen hebben. Een klein propje kan ook groot worden. Overigens geeft “prop” de indruk dat het om iets ronds van vorm is. Trombose gaat als een plak aan de binnenkant van de bloedvaten zitten. De trombus kan losschieten waardoor het in een nauwer bloedvat vast komt te zitten. Achter deze vaatafsluiting is er geen- of een verminderde doorbloeding. Dit is ischemie.
Een bijzondere vorm van ischemie is de longembolie. Een levensbedreigende longembolie is de zogenoemde “ruiterembolie”. Eerlijkheidshalve moet ik toegeven dat tijdens de WES bij mij het kwartje viel wat er met de naam bedoeld wordt. Tijdens de verpleegkundige opleiding heeft men getracht om mij te vertellen wat ik me hierbij moest voorstellen. Daarbij had ik een “ruit” in gedachten zoals die in het kaartspel staat afgebeeld. De toenmalige beschrijving luidde dat een groot stolsel los schiet en dat deze een verder gelegen bloedvat blokkeerde. Zelf dacht ik aan een stolsel in de vorm van een kaartspel ruit, net zoals een snoepspek, dat zich als een wig vastklemde in een groot vat. Gedeeltelijk is dit ook zo, alleen een ruiterembolie heet zo omdat de vorm van de embolie op een zadel lijkt. Het stolsel ligt als het ware gedrapeerd over de splitsing heen. Het is de splitsing van de grote longvaten. Als je googled op saddle embolism krijg je overigens veel meer verwijzingen dan bij ruiterembolie.
Ischemie is een zeer vervelend probleem. Juist omdat het vaak belangrijke weefsels en organen beschadigt. Misschien dat Windows of Apple in de toekomst wordt aangeklaagd doordat ze verantwoordelijk gesteld worden voor de minder heftige ischemie; het E-trombosebeen.
In het volgende blog wil ik ingaan op de ABC methodiek voor de trauma patiënt.(www.wes-rotterdam.nl)
Dinand Reiling / www.uitzendbureaudinand.nl / contact
Haha……..dat is een goeie. De ruiterembolie, laat ik me dat nou ook altijd voorgesteld hebben!!