Tractie bij collum fractuur
Het aanbrengen van een tractie was een decennia geleden het begin van een behandeling van een heupfractuur. De werking is pijnverlichtend en de spieren raken minder verkort.
Op de SEH wordt een patiënt met een heupbreuk “een collum” genoemd. Een “collum” is letterlijk vertaald een hals. In de regel is dan ook de hals van het dijbeen gebroken. Formeel spreek je van een collum femoralis fractuur.
Het zijn vaak de wat oudere dames die door een val een heup breken. Reden daarvan is dat er bij vrouwen meer osteoporose voorkomt. Ze vallen van de fiets of glijden uit in de badkamer. Soms is de reden van het vallen niet duidelijk, bijvoorbeeld bij een onwel worden met wegraken. In dat geval is er ook nog een ànder probleem dat uitgezocht dient te worden.
Het zal je niet verbazen dat deze patiëntencategorie niet met de fiets naar de SEH komt. Zij worden gebracht per ambulance. Het ambulancepersoneel treft een patiënt zittend of liggend op de vloer aan. Kenmerkend is dat het been aan de aangedane kant naar binnen of naar buiten is gedraaid en korter is dan het andere been. Uiteraard kan het slachtoffer niet meer lopen of het been belasten.
Soms is de verkorting zo ernstig dat er toch overwogen wordt om een tractie aan te brengen. Of het volgende systeem voor volwassenen nog in omloop is weet ik niet, maar in het verleden werd dit met een grote kleefpleister gedaan. Dit is een grote stevige pleister die ongeveer vanaf de binnenkant van de knie richting de hak gaat, waarbij er zowel bij de binnen- als bij de buitenknokkel van de enkel (malleolus, meervoud malleoli) een zachte laag van bijvoorbeeld schuimrubber tussen de huid en de kleefpleister geplaatst wordt om de huid te beschermen. Vervolgens gaat deze pleister vanaf de hak via de buitenkant van het been weer richting de knie. De hak wordt vrijgehouden. Hier omheen wordt een zwachtel bevestigd. Aan het pleistergedeelte, dat parallel is aan de hak, zit een bevestiging waaraan zich een touw bevindt, dat middels een katrol aan het voeteneinde van het bed aan een gewicht van ongeveer 4 kg is bevestigd (het aantal kilo’s dient in relatie tot het gewicht van de patiënt te staan). Een vuistregel is 1,25 kg per 25 kg lichaamsgewicht.
Het is goed om de patiënt te blijven observeren. Sommigen glijden met 4 kg al via de achterkant het bed uit. Om dit te voorkomen, zou je het voeteneind van het bed een aantal graden omhoog kunnen zetten (Trendelenburg).
Er zijn ook materialen in omloop waarbij er geen kleefpleister wordt gebruikt maar een soort foamlaag. Deze wordt met een zwachtel vastgezet. Zelf gebruik ik dit materiaal graag en begin dan boven de knie.
Mocht de tractie de definitieve behandeling zijn, dan dient het verband er dagelijks afgehaald te worden om de huid te inspecteren. Vooral bij de laatste methode (met de foamlaag) wordt de huid belast door de trekkracht die daar continue op uitgeoefend wordt.
Dinand Reiling www.dmu.care contact
2 reacties op “Tractie bij collum fractuur”
Geef een reactie
Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.
een volkomen achterhaalde methode ! Wordt hopelijk nergens in Nederland meer toegepast in het kader van heupfracturen !?
Ik begrijp niet helemaal de reden van dit onderwerp in jullie blog ??? Of komen jullie het nog tegen in sommige ziekenhuizen, dan zou ik graag willen weten waar dit nog toegepast wordt ?
Inderdaad, ik had ook al jaren geen tractie meer bij volwassenen aangelegd. Maar het argument van de arts ivm forse verkorting bleek mij te motiveren. Wat zouden de argumenten zijn om het niet te doen?
Onlangs de opdracht tot het aanbrengen van een tractie gekregen van een spoedarts in één van de ziekenhuizen waar ik werk.